1770 17 - 12: Ludwig van Beethoven , con thứ của Johann van Beethoven và vợ ông, Maria Magdalena Keverich Leym, đã được rửa tội ở Bonn; cậu chắc chắn được sinh ra vào ngày hôm trước: 16 – 12. Một người anh, Ludwig Maria được sinh vào 2 – 4 – 1769, đã mất khi còn ẵm ngửa; có hai người em còn sống Caspar Carl ( sinh 1774) và Johann ( sinh 1776).
1773 24 tháng 12: Người ông nội đáng kính của Beethoven, Ludwig van Beethoven, qua đời ở tuổi 61. Từ năm 1761 đến khi qua đời, Ludwig ông nội là nhạc trưởng cho vua Max Friedrich. Trong nhiều năm sau này, Beethoven luôn giữ một bức chân dung của ông mình trong phòng.
1778 Dường như lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng của cậu bé Ludwig trên cương vị nghệ sĩ biểu diễn ở Cologne; cậu được giới thiệu sáu tuổi vì cha của cậu nói rằng cậu sinh năm 1772, ông muốn nâng vị thế của con trai mình như một thần đồng. Trong nhiều năm sau, chính Beethoven dường như đã tin mình sinh năm đó. Trong năm 1778, cậu đã có những bài học nhạc đầu tiên với nghệ sĩ organ Gilles van den Eeden.
1778 Chuyến đi đến Bonn của Christian Gottlob Neefe, người thầy quan trọng đầu tiên của Beethoven.
1779 Mozart nghỉ lại Vienna. Chàng trai trẻ Beethoven du lịch Hà Lan cùng mẹ mình; anh bắt đầu học với Neefe ở Bonn.
1780 Lần xuất bản đầu tiên: Các biến tấu trên một Hành khúc của Dressler “ do một anh chàng nghiệp dư 10 tuổi sáng tác ”. Trong khoảng 1782 - 1783, anh đã sáng tác ba Sonata “ Nhà vua ” cho fortepiano (tiền thân gần nhất của piano – ND).
1781 Bản tin khen ngợi Beethoven của Neefe xuất hiện trên Magazin der Musik ( Tạp chí Âm nhạc) của Cramer, có nhắc đến tài năng chơi piano nổi bật của chàng trai, rằng cậu đã chơi tập Bình Quân Luật của Bach “ nhờ sự khuyến khích của ngài Neefe “, rằng Neefe hiện đang dạy cậu ta sáng tác, và rằng “ cậu ta sẽ chắc chắn thành một Wolfgang Amadeus Mozart thứ hai nếu cậu ta tiến bộ như khi bắt đầu”.
1782 Vua Max Friedrich băng hà, Max Franz kế vị. Beethoven được bổ nhiệm là nghệ sĩ organ của cung đình với mức lương 150 florin/năm.
1783 Beethoven sáng tác 3 Piano Quartet WoO 36. Anton Reicha đến Bonn.
( WoO – tác phẩm không đánh số trong hệ thống Opus - ND)
1787 Trong mùa xuân, Beethoven đã đến Vienna du lịch, chắc chắn đã gặp Mozart hoặc ít nhất đã nghe bậc thầy chơi piano. Việc mẹ của Beethoven bị ốm đã buộc anh phải quay về Bonn. Đến 17-7 mẹ anh qua đời.
1788 Bá tước Ferdinand von Waldstein đến Bonn.
1789 Beethoven, giờ là một nghệ sĩ viola của dàn nhạc cung đình, đã làm đơn thỉnh cầu nhà Vua trả thù lao cho anh bằng nửa mức thù lao của cha mình để hỗ trợ những khoản thiết yếu cho gia đình.
1790 Hoàng đế Joseph II băng hà. Beethoven viết 2 cantata: một bản cho lễ tang của Joseph ( WoO 87), một bản dành cho lễ đăng quang của người kế vị - Leopold II (WoO 88). Tháng 12: Haydn dừng ở Bonn trên đường từ Vienna đến London.
1791 Beethoven viết một vở ballet “ Ritterballet “ (WoO 1) trình diễn ở Bonn, đồng ý để Waldstein xuất hiện như tác giả. Xuất bản Các biến tấu “Righini” WoO 65. 5-12 Mozart qua đời ở Vienna.
1792 Tháng 7: Haydn lại đến Bonn, ông chắc chắn đồng ý nhận Beethoven làm học trò nếu Beethoven đến Vienna. Đầu tháng 11, Beethoven khởi hành đến Vienna từ Bonn, các bạn anh đã viết một sổ lưu niệm cho anh, trong đó có bình luận của Waldstein là anh đến Vienna “ để tiếp nhận tinh thần Mozart qua tay của Haydn”. 18 - 12 người em trai Johann van Beethoven qua đời ở Bonn.
1793 Beethoven tiếp tục những bài tập đối vị với Haydn. Xuất bản Các biến tấu “ Se vuol ballare” (WoO 40, viết cho violin và piano ) và Các biến tấu trên chủ đề của Dittersdorf ( WoO 66, viết cho piano ). Se vuol ballare là một aria trong opera Đám cưới Figaro của W. A. Mozart (ND).
1794 Haydn rời Vienna đến Anh. Beethoven tiếp tục học đối vị với Johann Georg Albrechtsberger; bắt đầu học viết tiếng Ý với Salieri; bắt đầu viết các Piano Trios Opus 1.
1795 29 - 3: buổi biểu diễn đầu tiên của Beethoven diễn ra tại nhà hát Burgtheater ở Vienna; anh chơi Piano Concerto cung Xi giáng trưởng, sau này gọi là Piano Concerto số 2. Xuất bản các Piano Trio Opus 1; viết 3 Piano Sonata Opus 2.
1796 Các Piano Sonata Opus 2 được xuất bản.
Tháng 2: Beethoven cùng Hoàng thân Karl Lichnowsky du ngoạn Prague, Dresden, Leipzig và ở lại Berlin, ở đó anh đã chơi đàn cho Vua Friedrich Wilhelm II và gặp các nghệ sĩ cello Pháp Jean Louis và Jean Pierre Dupont. Anh đã viết tặng Jean Louis hai Cello Sonata Op. 5. Đến mùa hè họ đi Pressbourg và Prest.
1797 Quitet cho piano và bộ hơi Opus 16 được trình diễn lần đầu tiên.
1798 Beethoven viết các Piano Sonata Opus 10, String Trio Opus 9, Clarinette Trio Opus 11. Anh bắt đầu sử dụng vở nháp có hệ thống liên quan đến việc sáng tác các Quartet Opus 18, nhận tiền thù lao từ Hoàng thân Lobkowitz.
1799 So tài chơi piano với Joseph Wölffl. Viết giao hưởng đầu tiên, Opus 21, và Septet Opus 20. Xuất bản Sonata “ Pathétique” , Opus 13.
1800 2 – 4: Buổi hoà nhạc đầu tiên của Beethoven với các tác phẩm của chính mình ở nhà hát Hoftheater, trong đó có Giao hưởng đầu tiên và Piano Concerto cung Đô trưởng, về sau có tiêu đề là Piano Concerto số 1. Các sáng tác của ông còn có Violin Sonata Op. 23, Op. 24 và Piano Sonata Opus 22.
1801 Stephan von Breuning đến Vienna, Ferdinand Ries cũng đến đó để thành một trong những học trò của Beethoven. Beethoven đã gửi những bức thư đầu tiên tiết lộ bệnh điếc của mình cho những người bạn đáng tin cậy: Franz Gerhard Wegeler (29-6) và Karl Amenda (1-7). Những sáng tác gồm Piano Sonatas Opus 26, Opus 27 số 1 và 2, Opus 28, Quintet Opus 29. Anh bắt đầu viết Giao hưởng thứ 3 và một sáng tác cho ballet: Prometheus.
1802 24-5: Buổi công diễn lần đầu của Sonata “ Kreutzer “ viết cho violin và piano cùng nghệ sĩ violin người Anh George Augustus Polgreen Bridgetower. Viết oratorio Christus am Olberge; Các biến tấu cho piano Op. 34 và 35; Piano Sonata Op. 31. Tháng 10 viết Di chúc Heiligenstadt.
1803 Tháng 4 Beethoven viết giao hưởng thứ 3, sau mang tiêu đề “ Eroica”; Piano Sonata Opus 53 “ Bình Minh” và Opus 54. 5-4 Beethoven tổ chức một buổi hoà nhạc ở Nhà hát Vienna với các tác phẩm công diễn lần đầu: Christus am Olberge, Giao hưởng thứ 2 và Piano concerto thứ 3. Lên kế hoạch cho vở opera Vestas Feurer ( Vestal Flame ) cùng Schikaneder.
1804 Beethoven bắt đầu sáng tác Leonore. 20-5: Napoleon tự lên ngôi Hoàng đế. Mùa hè: công diễn riêng cho Giao hưởng thứ 3 trong cung điện của Hoàng thân Lobkowitz ở Vienna. Viết Triple Concerto.
1805 Kết thân với Josephine Deym-Brunsvik; Beethoven tặng cô ca khúc “ An die Hoffnung “, Opus 32. Viết Sonata “ Appasionata “ Opus 57. Hoàn thành Leonore và công diễn lần đầu vào 20-11. Bá tước Razumovsky đặt viết Quartet Opus 59.
1806 Beethoven viết Piano Concerto số 4; công diễn phiên bản thứ 2 của Leonore vào tháng 3 và tháng 4. Người em trai Caspar Carl kết hôn với Johanna Reiss. Viết Quartet Opus 59, Giao hưởng thứ 4 và Violin Concerto.
1807 Hoàng thân Esterhazy đặt viết Mass cung Đô trưởng. Beethoven hoàn chỉnh Overture Coriolanus. Anh ký hợp đồng với Clementi về tác quyền xuất bản 6 tác phẩm của mình ở Anh, và dường như anh cũng ký một hợp đồng với Văn phòng nghệ thuật và Công nghiệp cho tác quyền của các tác phẩm đó trên Lục địa.
1808 Beethoven viết Cello Sonata Opus 69, giao hưởng thứ 5 và thứ 6, các Trio số 1 và số 2 Opus 70, Choral Fantasy. Người em trai Johann van Beethoven chuyển đến Linz, nơi anh mở một cửa hiệu bào chế thuốc. Beethoven phác thảo vài ý tưởng cho một vở opera dựa trên vở kịch Macbeth với libretto của Collin. Jerome Bonaparte ( em trai của Napoleon, vua xứ Westphalia – ND) mời Beethoven làm nhạc trưởng của ông ta ở Kassel.
1809 Beethoven từ chối lời mời đến Kassel của Jerome khi Đại công tước Rudolph, Hoàng thân Lobkowitz và Hoàng tử Kinsky cùng cam kết tặng ông 4.000 florin mỗi năm để thuyết phục ông ở lại Vienna. Vienna lúc này đang trong vòng vây của quân đội Pháp. Beethoven sáng tác Piano Concerto thứ 5, Piano Sonata Das Lebewhol, Opus 1a, dành cho Đại công tước Rudolph. 31 – 5 Haydn qua đời. Beethoven chuẩn bị tài liệu để dạy Đại công tước Rudolph, viết Quartet Opus 74 và Fantasia Opus 77, Sonata Opus 78 cho piano.
1810 Hy vọng kết hôn với Therese Malffatti tan vỡ, Beethoven gặp gia đình Brentano. Viết và trình diễn nhạc cho vở kịch Egmont. Beethoven gửi đợt đầu các bản chuyển soạn từ dân ca cho George Thomson. Viết Quartet Opus 95 và các ca khúc phổ thơ Goethe Opus 83.
1811 Viết Trio “ Archduke ” (Đại công tước), Opus 97; nhạc cho hai vở kịch Vua Stephen và Những tàn tích của thành Athens, nhạc cho nhà hát mới ở Pest. Trong tình cảnh tài chính sau những năm chiến tranh, chính phủ Áo đã phát hành Trái phiếu mà việc này đã phá giá đồng nội tệ, thu nhập của Beethoven trở nên tồi tệ. Nhưng Đại công tước đã bù cho ông bằng cách tăng trợ cấp thường niên. Collin qua đời, Beethoven tiếp xúc với Goethe.
1812 Napoleon tấn công nước Nga. Beethoven giới thiệu với Antonie Bretano bản thảo ca khúc “ An die Geliebte “ ( Gửi người yêu thương ) WoO 140. Viết Giao hưởng thứ 7 và 8. Trong mùa hè, Beethoven đi trị liệu nước suối khoáng ở Teplitz, ở đó ông viết một bức thư cho người phụ nữ vô danh gọi là “ Người yêu bất tử “ ( gần như chắc chắn là Antonie Brentano). Beethoven gặp Goethe ở Teplitz và viết một bức thư vào 9-8-1812 “ Goethe quá thích không khí cung đình, trên mức cần thiết với một nhà thơ “.
1813 Beethoven thuyết phục em trai Carl đang ốm nặng, tuyên bố ông là người giám hộ cháu Karl trong trường hợp Carl qua đời. 21 – 6, Wellington đánh bại quân Pháp ở Vittoria, và Beethoven chấp thuận đề nghị của Johann Nepomuk Mälzel về việc viết một tiểu phẩm cho máy chơi nhạc do ông ta sáng chế – Panharmonicon. Tác phẩm Wellington Sieg ( Chiến thắng của Wellington) đã được trình diễn vào tháng 12 cùng Giao hưởng thứ 7. Mälzel cũng sáng chế ra mẫu máy đập nhịp đầu tiên vào tháng 10. Mẫu máy đó đã được Beethoven và những người khác khen ngợi.
1814 Giám đốc nhà hát Vienna đồng ý dựng lại vở Leonore và Beethoven đã sửa lại triệt để, đặt tên là Fidelio; buổi diễn đầu tiên diễn ra vào 23-5. Beethoven tranh chấp với Mälzel về quyền biểu diễn tác phẩm Chiến thắng của Wellington. Các sáng tác gồm có Piano Sonata Opus 90, Elegischer Gesang ( Bài ca bi thương ) Opus 118, và cantata Der Glorreiche Augenblick ( Thời khắc vinh quang ) dành cho Đại hội Vienna mới diễn ra.
1815 Napoleon trốn thoát khỏi đảo Elba, giành lại quyền lực trong “ Một trăm Ngày “ và bại trận cuối ở Waterloo. Beethoven viết một bản Polonaise Opus 89 dành cho Nữ hoàng Nga đang ở Vienna dự Hội nghị. Các sáng tác gồm có Overture Namensfeier ( Ngày Danh tiếng ) Opus 115, và hai Cello Sonata opus 115 số 1 và 2. Em trai Carl của Beethoven qua đời vào 15-11. Vợ ông ta Johanna được chỉ định là người giám hộ và Beethoven là người đồng giám hộ, vì thế Beethoven khẩn cầu toà án không cho bà ta nhận trách nhiệm này. Beethoven bắt đầu sử dụng vở nháp bỏ túi.
1816 Người thợ cạo thành Sevilla của Rossini được công diễn lần đầu. Năm 1822, Beethoven nói với một người khách rằng âm nhạc của Rossini dù nghe vui tai và dễ thương, song nó “ phù hợp với tinh thần nhục cảm và ngu ngốc của thời đại này”. Sáng tác chùm ca khúc Gửi người yêu phương xa, Opus 98; Piano Sonata Opus 101. Toà án trao cho Beethoven quyền giám hộ duy nhất với cháu Karl. Beethoven gửi cậu ta vào một trường nội trú, rồi dự định cho một thanh niên sống cùng cậu ta. Một loạt tác phẩm quan trọng đã sáng tác trước đây được Nhà xuất bản Steiner ở Vienna ấn hành , trong đó có Giao hưởng thứ 7.
1817 Sức khoẻ của Beethoven tiếp tục tồi tệ, cùng với nó là những rắc rối với cháu Karl. Thông qua Ferdinand Ries, Hội khuyến nhạc London đã mời Beethoven đến London để viết hai bản giao hưởng cho họ. Viết Fugue cung Rê trưởng cho Quintet đàn dây, Opus 137; bắt đầu những ý tưởng cho Sonata Hammerklavier, Opus 106.
1818 Cháu Karl chuyển đến sống cùng Beethoven; ông từ bỏ ý định đi London lấy lý do sức khoẻ yếu. Hoàn chỉnh Sonata Hammerklavier. Toà án bác khẩn cầu của Johanna van Beethoven về quyền đồng giám hộ với Karl. Nhưng đến tháng 12, cậu bỏ trốn về với mẹ và Beethoven phải gọi cảnh sát bắt cậu ta quay lại. Bệnh điếc đã buộc Beethoven phải dùng sổ đàm thoại với các khách của mình, họ viết lời đối thoại vào sổ ở phía họ để trao đổi với ông.
1819 Chính quyền Áo công bố Sắc lệnh Carlsbad, tăng cường cảnh sát giám sát và hạn chế tự do ngôn luận. Trường hợp giám hộ của Beethoven đã được xem xét ở Megistrat, toà án cấp thấp hơn Vienna, kết quả là quyền giám hộ của Beethoven với cháu mình tạm thời bị mất. Đại công tước Rudolph được bổ nhiệm tổng giám mục Olmutz. Beethoven bắt đầu viết Missa solemnis, dự kiến công diễn vào lễ nhậm chức của Rudolph vào năm sau. Ông dừng viết Các biến tấu “ Diabelli”, bắt đầu viết tiếp vào tháng 3 khi nhà xuất bản Diabelli mời rất nhiều nhà soạn nhạc viết một biến tấu trên mỗi giai điệu trong bản valse của Diabelli.
1820 Beethoven chuẩn bị một đơn khẩn cầu dài dòng lên toàn án về quyền giám hộ với Karl, và trong tháng 4 toàn án đã phán quyết ủng hộ thiện chí của ông. Ông tiếp tục viết Missa solemnis, đồng thời nhận đề nghị từ nhà xuất bản Schlesinger viết 3 piano sonata, vì thế bản Mass này bị gác lại đến mùa Thu.
1821 Giữa những lúc ốm đau liên miên, Beethoven vẫn hoàn chỉnh các Piano Sonata Opus 109, 110 và 111.
1822 Sau khi hoàn thành Missa solemnis, Beethoven đã mời chào một tác phẩm này đến một số nhà xuất bản. Ông viết overture Consecration of the House cho buổi khai trương nhà hát Josephstad ở Vienna; ông bắt đầu viết Giao hưởng thứ 9. Hoàng thân Nicolai Galitzin đặt Beethoven viết 3 Quartet cho đàn dây mới, và Hội khuyến nhạc London đề nghị trả ông 50 bảng cho một bản giao hưởng mới. Ông tiếp tục viết Các biến tấu “Diabelli” và các Bagatelle Opus 119.
1823 Beethoven dụ định bán các bản sao của bản thảo Missa solemnis bằng cách đăng ký, với 50 ducat cho mỗi bản, từ tất cả các cung đình lớn ở châu Âu và chấp nhận 10 đơn đăng ký trong số đó. Ông nhận lời Galitzin đặt viết 3 quartet, hoàn chỉnh Các biến tấu “ Diabelli” và bắt đầu triển khai toàn diện Giao hưởng thứ Chín. Ông thảo luận các dự án opera khả thi với Grillparzer nhưng không có kết quả nào.
1824 Một nhóm người hâm mộ đề nghị Beethoven trình diễn Mass của ông ở Vienna, và ông đã định làm một buổi hoà nhạc vào tháng 3. Ông hoàn thành giao hưởng này trong tháng 2, và buổi hoà nhạc đã diễn ra vào ngày 7-5. Cuối buổi diễn, không nghe được tiếng vỗ tay, Beethoven vẫn quay lại đối mặt với khán giả. Ông bắt đầu viết Quartet Opus 127 và Opus 132 sau đó.
1825 Beethoven hoàn thành Opus 127 và buổi ra mắt Quartet này vào tháng 3 không thành công. Rồi ông viết Opus 132 ( tháng 2 – tháng 7 ). Trong nửa sau của năm này, ông viết Quartet Opus 130 với đoạn kết là một fugue dài.
1826 Karl cố tự tử nhưng thoát chết chỉ bị thương nhẹ và bị bắt về nhà mẹ cậu. Ngay sau đó, Beethoven bắt đầu viết quartet cuối cùng của mình, Opus 135. Ông cũng đồng ý bỏ đoạn Fugue dài ra khỏi Quartet Opus 130, xuất bản riêng đoạn đó trong Opus 133 và viết đoạn kết mới cho Opus 130. Ông viết đoạn kết thứ hai vào mùa Thu tại Gneixendorf khi nghỉ tại đó ở nhà em trai Johann cùng cháu Karl. Ông bắt đầu viết một quintet cho đàn dây và rốt cục vẫn chưa hoàn thành. Sức khoẻ của ông đột ngột xấu đi trong tháng 12, và ông phải chịu một ca phẫu thuật ở bụng.
1827 Mặc dù vẫn tiếp tục những nỗ lực thuốc thang nhưng sức khoẻ của ông vẫn tiếp tục suy sụp. Karl, giờ đã là học viên của một trung đoàn, đã rời Vienna. Beethoven qua đời vào 26-3. Một lễ tang lớn đã diễn ra 3 ngày sau 29-3. Ở đó, bài điếu văn do Grillparzer soạn thảo đã được Heinrich Anschutz, một diễn viên, mang đến. Lễ tang là một sự kiện lớn với 10 - 20 nghìn người tiễn đưa ông. Những người hộ quan gồm các bạn bè của ông: Stephan và Gerhard Breuning cùng 8 nhạc sĩ Áo hàng đầu ( Hummel, Eybler Kreutzer, Gyrowetz, Gänsbacher, Würfel, Seyfried, và Weigl ) và nhiều người cầm đuốc gồm Czerni, Grillparzer, Holz, Linke, Schuppanzigh, và Schubert. Ban đầu Beethoven được chôn cất tại nghĩa trang Wahring gần Vienna. Nhưng sau đó di hài của ông lại được chuyển tới Nghĩa trang Trung tâm của Vienna.
Trịnh Minh Cường dịch
Nhận xét
Đăng nhận xét