CUỘC CHIẾN CỦA CÁC NHÀ LÃNG MẠN

CUỘC CHIẾN CỦA CÁC NHÀ LÃNG MẠN

Nhân đang chuẩn bị bài viết về J Brahms để kỷ niệm sinh nhật ông sắp đến thì tôi mới biết khái niệm này.  Thật thú vị!

Lịch sử tiến hóa của mọi giống loài là lịch sử của những cuộc chiến sinh tồn. Trong từng ngành nghề của loài người cũng không khác. Mọi ý tưởng đều phải qua những cuộc chiến khốc liệt để khẳng định sự hợp lý để sống sót. Âm nhạc và các ngành nghệ thuật cũng vậy. Học sinh  Việt Nam có ai  không biết bút chiến đầu tiên và quan trọng nhất giữa hai phái “Nghệ thuật vị nghệ thuật” và “ Nghệ thuật vị nhân sinh” trong văn học Việt Nam. Âm nhạc cổ điển phương Tây cũng vậy. Từ khi F Schubert khai mở huớng mới cho sáng tác âm nhạc, mọi ý tưởng âm nhạc được mặc sức phát triển theo cái tôi của bất kỳ nhà soạn nhạc nào. Thế kỷ 19 đã chứng kiến sự bùng nổ ý tưởng âm nhạc chưa từng có, tất nhiên kèm theo đó là sự cạnh tranh, cạnh tranh đến mức thành chiến tranh – Cuộc chiến của những nhà lãng mạn. War of the Romantics là một thuật ngữ được một số nhà sử âm nhạc sử dụng để mô tả sự chia rẽ giữa các nhạc sĩ nổi tiếng trong nửa sau của thế kỷ 19. Cấu trúc âm nhạc, giới hạn của hòa âm liên tục(chromatic harmony) và âm nhạc chương trình(program music) so với âm nhạc tuyệt đối(absolute music) là những vấn đề tranh cãi chính. Hai phái đối lập hình thành trong những năm 1850. Các thành viên nổi bật nhất của phe bảo thủ là Johannes Brahms, Joseph Joachim, Clara Schumann, và Nhạc viện Leipzig của Felix Mendelssohn. Đối thủ của họ là phe cấp tiến chủ yếu ở Weimar với các đại diện là Franz Liszt, các thành viên của Trường phái Đức Mới ( Neudeutsche Schule) và Richard Wagner. Cuộc chiến chủ yếu từ các nhạc sĩ ở Đức và Trung Âu,  các nhạc sĩ ở Pháp, Ý và Nga chỉ tham gia một chút. Các nhà soạn nhạc của cả hai bên đều coi Beethoven là anh hùng nghệ thuật và tinh thần của họ, phái bảo thủ coi ông là một đỉnh cao không thể vượt qua, những người cấp tiến coi ông là một khởi đầu mới trong âm nhạc.

Thật may không bên nào chịu thua để theo bên kia. Bất cứ bên nào thua nền âm nhạc sẽ phải chịu tổn thất nặng nề. Cứ thử hình dung ngày nay chúng ta không có 4 giao hưởng của Brahms hoặc những opera của Wagner, chúng ta sẽ nghe gì để thay thế?

1/5/2023

Trịnh Minh Cường tổng hợp từ internet