TRUYỆN TÌNH LÃNG MẠN GIỮA HAI NHÀ LÃNG MẠN CHOPIN VÀ SAND

 Đó là một trong những mối tình lãng mạn nhất trong lịch sử âm nhạc: nhà tiểu thuyết gia nữ giả trai hào hoa George Sand bị ám ảnh và sau đó quyến rũ nhà soạn nhạc kiêm nghệ sĩ piano ốm yếu Frédéric Chopin.

Nhưng câu chuyện này có bao nhiêu phần là sự thật, và bao nhiêu phần chỉ là huyền thoại hóa?

Hôm nay chúng ta cùng xem qua câu chuyện có thật đằng sau mối tình giữa George Sand và Frédéric Chopin.

Amantine Lucile Aurore Dupin de Francueil sinh ngày 1 tháng 7 năm 1804 tại Paris. Thời con gái, cô sống cùng bà tại trang viên của gia đình ở Nohant, cách Paris khoảng 300 km. Năm 1821, bà qua đời và Aurore thừa kế trang viên và cô dành cả đời mình ở đây. Năm 1822, ở tuổi mười tám, Dupin kết hôn với Casimir Dudevant, người sẽ có thành tựu lớn nhất của đời mình là chồng cũ của George Sand. Họ có với nhau hai đứa con: con trai Maurice sinh năm 1823 và con gái Solange sinh năm 1828. Tuy nhiên, không ai biết chắc Solange thực sự là cha chúng hay không. Sau gần mười năm, cuộc hôn nhân bắt đầu tồi tệ. Cô Dudevant không chung sống với chồng vào năm 1831 và thật xấu hổ, cô bắt đầu hẹn hò những người đàn anh khác. Năm 1835, cô chia tay hợp pháp với chồng và giành quyền nuôi hai đứa con nhỏ của mình.

Sự nghiệp viết văn của George Sand

Vào độ tuổi đôi mươi, cô Dudevant đã bắt đầu mối quan hệ lãng mạn với nhiều nam nghệ sĩ tài năng gồm tiểu thuyết gia Jules Sandeau, nhà văn Prosper Mérimée, nhà viết kịch Alfred du Musset và nhiều người khác. Ngoài ra cô còn có tình cảm lãng mạn mãnh liệt với nữ diễn viên Marie Dorval và hai người vẫn là bạn bè đến hết đời.

Cô Dudevant bắt đầu sự nghiệp văn chương vào đầu những năm 1830 khi cộng tác viết truyện với người tình Jules Sandeau và họ ký bút danh chung là "Jules Sand". Rồi cô sớm nhận ra mình là một nhà văn tài năng. Năm 1832 ở tuổi hai mươi tám, cô đã viết một cuốn tiểu thuyết của mình và xuất bản dưới bút danh George Sand. Không lâu sau, người mẹ đã ly hôn với hai đứa con đã trở thành một trong những tác giả được yêu thích nhất châu Âu. Ở Anh tác phẩm của cô còn phổ biến hơn cả của Hugo hay Balzac. Khi sự nghiệp thăng tiến, cô không chỉ giới hạn mình trong tiểu thuyết mà còn viết phê bình văn học, sân khấu, bình luận chính trị (cô là một người theo chủ nghĩa xã hội) và nhiều thể loại khác.

Gặp F Chopin

Dường như Sand đã bị Chopin hấp dẫn ngay cả trước khi họ gặp nhau. Người ta cho rằng cô đã khuyến khích người bạn chung của họ là Franz Liszt dàn xếp một cuộc gặp mặt. Ngày 24 tháng 10 năm 1836, tại phòng khách của Marie d'Agoult, một đồng nghiệp và là tình nhân của Liszt, George Sand và Frédéric Chopin đã lần đầu giáp mặt. Mới đầu, Chopin cảm thấy ghê sợ Sand, người ta kể lại rằng anh đã hỏi Liszt "Cô ta là phụ nữ thật sao?" Bất kể ấn tượng đầu tiên trúc trắc này, Sand vẫn bị anh hấp dẫn. Có vẻ họ không thân nhau trước năm 1838. Vào tháng 5 năm đó, cô đã hỏi một người bạn chung trong một bức thư rằng liệu anh ta còn đang đính hôn không (vào một thời điểm nào đó, anh đã đính hôn với học trò cũ của mình là Maria Wodzińska). Nếu còn, Sand viết, cô sẽ rút lui. Tuy nhiên, hóa ra mối quan hệ với Wodzińska đã kết thúc. Không ai biết chính xác tiến trình như thế nào, nhưng rồi Chopin và Sand đã trở thành bạn bè rồi thành cặp đôi.

Chuyến đi Mallorca của họ

Để kỷ niệm mối quan hệ mới của họ, Sand đã lên kế hoạch cho một chuyến đi vào mùa đông năm 1838 đến Mallorca, Tây Ban Nha. Cô hy vọng sự thay đổi khí hậu sẽ giúp cải thiện sức khỏe đang suy giảm của Chopin. Chuyến đi bắt đầu với một nốt cao. "Bầu trời như ngọc lam, biển như ngọc lục bảo, không khí như ở Thiên đường," anh viết trong một bức thư.

 Ở Mallorca Chopin đã hoàn thành một số sáng tác nổi tiếng nhất của mình như tập 24 Preludes. Tác phẩm nổi tiếng nhất với thời điểm này chắc chắn là Raindrop Prelude(giọt mưa) được cho là anh lấy cảm hứng từ tiếng mưa nhỏ xuống mái nhà trọ của họ.

Chuyến đi trở thành một cuộc chiến khi thời tiết mùa đanh trở nên ẩm ướt, đúng như Raindrop Prelude đã gợi ý. Thay vì cải thiện, sức khỏe của anh lại xấu đi. Chỗ ở ảm đạm của cặp đôi không giúp ích gì và họ đã tìm được nơi trú chân trong một tu viện bỏ hoang ở Valldemossa. Cũng không được bao lâu, người dân địa phương theo Công giáo bắt đầu nghi ngờ người phụ nữ ly hôn chưa lập gia đình và người bạn đời đau ốm. Tiếng tăm của họ này càng trở nên tồi tệ khi có tin đồn rằng cơn ho của Chopin sẽ lây lan một bệnh truyền nhiễm. Cuối cùng, cả hai bên không thể chịu nổi nhau nên cuối cùng Sand buộc phải kéo một chiếc xe đẩy tay đầy những vật dụng cơ bản đến thủ đô Palma. Cơn ác mộng của họ đã kết thúc mười tuần sau khi họ đến nơi. Nhưng họ thật không may, chuyến trở về Barcelona của họ lại đúng lúc biển động và Chopin khốn khổ vì bị say sóng.

Một điểm đến dễ chịu hơn nhiều hóa ra là ngôi nhà ở trang viên của Sand tại Nohant. Chopin và Sand đã ổn định kế hoạch với nửa năm ở Nohant và nửa còn lại ở Paris tuy vẫn ở những căn hộ riêng. Họ chưa từng chính thức sống cùng nhau hoàn toàn. Nhưng năm 1842, họ đã có một bước tiến khi thuê những căn hộ liền kề. Cuối cùng, Chopin đã viết nhiều kiệt tác phẩm tuyệt vời tại Nohant. Ngày nay, ngôi nhà là một bảo tàng về Chopin.

Chia tay

Vì sao hai người lãng mạn nhất của thời Lãng mạn này lại chia tay?

Một cú đánh là tiểu thuyết Lucrezia Floriani của Sand, trong đó có một hoàng tử Đông Âu ốm yếu được chăm sóc bởi nhân vật chính Lucrezia. Chopin người Ba Lan ngày càng phẫn nộ với lựa chọn sáng tạo này vì cho rằng những vấn đề sức khỏe của anh chỉ là nguyên liệu cho cối xay sáng tạo của Sand. Cú thứ hai là việc Chopin đứng về phía Solange, con gái của Sand, trong nhiều cuộc tranh cãi dữ dội giữa hai mẹ con. Sand hiểu sự trung thành của Chopin đối với Solange chính là tình yêu của anh dành cho cô. Nhưng điều đó không giúp ích gì cho việc Sand cũng không ưa Maurice, người con còn lại của cô.

Cuối cùng, sau gần mười năm bên nhau, hai nghệ sĩ vĩ đại đã chia tay mãi mãi.

Ngày 28 tháng 7 năm 1847, Sand viết thư cho anh: "Tạm biệt anh! Hy vọng anh sớm được chữa khỏi mọi bệnh tật như em hy vọng vẫn ... Nếu như thế, em sẽ dâng lời tạ ơn Chúa vì đoạn kết tuyệt vời này của một tình bạn chín năm đã cuốn cả hai ta. Hãy cập nhật tin tức cho em nhé! Không cần ước mọi thứ giữa chúng ta có thể trở lại như cũ."

Phản ứng dữ dội vì chia tay

Chính Sand đã dự đoán phản ứng dữ dội sẽ đến: "Em biết, giới đặc biệt quanh anh sẽ có một quan điểm rất khác [về sự chia tay]," cô viết. "Anh sẽ được coi là một nạn nhân, và dư luận chung sẽ thấy dễ chịu hơn khi tin rằng em, bất kể tuổi tác của em, đã bỏ rơi anh để theo một người tình khác ..." Những dự đoán của cô về dư luận hóa ra đã chính xác một cách tinh vi.

Cũng đáng chú ý là mối quan hệ của họ thường được rút gọn - sai - thành mối quan hệ giữa y tá và người chăm sóc. Trong các tác phẩm của riêng mình, Liszt, vì lý do gì đó, thích nhấn mạnh sự yếu đuối và những vấn đề y tế của Chopin, và vì thế Sand đóng vai trò người giúp đỡ bệnh nhân của anh. Tuy nhiên, Sand dường như cảm thấy khó chịu với ý tưởng này. Đơn giản là mối quan hệ vốn phức tạp hơn thế. Cô viết về thảm họa Mallorca, "Quá đủ với tôi để xử lý, đi một mình đến một đất nước xa lạ với hai đứa trẻ ... mà không phải chịu thêm gánh nặng cảm xúc và trách nhiệm y tế."

Lần gặp cuối cùng

Cả Chopin và Sand đều để lại những câu chuyện về lần gặp cuối cùng của họ. Và thật hấp dẫn khi so sánh hai câu chuyện.

 "Tôi lại gặp anh một lần nữa vào tháng 3 năm 1848", Sand viết trong cuốn tự truyện của mình. "Tôi nắm chặt bàn tay run rẩy lạnh ngắt của anh. Tôi muốn nói chuyện với anh;  anh lại tan biến. Đến lượt tôi, tôi nói rằng anh không còn yêu tôi nữa".

Còn Chopin đã viết một câu chuyện dài hơn trong một lá thư gửi cho Solange vào tháng 3 năm 1848: "Hôm qua... chú đã gặp mẹ cháu ở tiền sảnh…". Anh hỏi Sand có tin tức gì về Solange không và cho Sand biết Solange đã sinh con, khi đó hai mẹ con đã bất hòa. Anh "rũ người xuống và  xuống cầu thang". Sau đó, anh quyết định mình cần thổ lộ nhiều điều nên đã nhờ một người hầu phòng đưa cô đến gặp mình một lần nữa. Họ nói chuyện thêm một lúc. "Nàng hỏi tôi thế nào; tôi trả lời rằng tôi khỏe rồi nhờ người gác cổng mở cửa".

Chopin qua đời chỉ hơn một năm sau đó. Sand đã quyết định không tham dự đám tang của anh. Cô sống thêm nhiều năm nữa và viết thêm nhiều sách nữa. Mặc dù mối tình của họ kết thúc một cách bi thảm – hoặc có lẽ là vì nó – George Sand và Frédéric Chopin vẫn là một trong những cặp đôi biểu tượng nhất của Kỷ nguyên Lãng mạn.

Chiều thứ 7, 24/8/2024

Trịnh Minh Cường dịch từ interlude hk 

Tiêu đề của người dịch