Chuyển đến nội dung chính

NGUỒN GỐC BẢY NỐT NHẠC

Trong thời Trung cổ, các nhạc sĩ Tây Âu đã đạt được những thành tựu rất quan trọng trong việc hệ thống hóa âm nhạc. Đó là sự hoàn thiện không ngừng cách ghi, đọc nhạc.Hiện nay vẫn còn giữ lại được những bản nhạc từ khoảng thế kỷ IX ghi âm theo lối "nơm" ( neumatic notation) gồm những ký tự để thể hiện những âm thấp, cao, từ cao xuống thấp và ngược lại, 1 âm cao - 2 âm thấp, 2 âm thấp - 1 âm cao ...

Lối ghi này dùng cho các bài đồng ca Gregoire có tiết tấu đều, nhịp độ tùy tiện và độ cao được quy ước trước. Mặc dầu lối ghi đó đã được cố gắng cải tiến nhiều nhưng để đạt được một bước tiến rõ rệt trong vấn đề ghi âm vẫn phải đợi Guido da Arezzo (Guido xứ Arezzo 990 - 995? -1050). Guido cho rằng: Vì giai điệu hát chỉ có một số âm không nhiều lắm nên sẽ rất tiện lợi nếu ghi nhớ các âm này tới mức khi nghe có thể nhận biết và phân biệt được chúng .” Để thực hiện được điều đó, ông chọn bài thánh ca Cầu nguyện Thánh Joan của Diacon có lời như sau:

Ut queant lascis

Resonnare fibris

Mira gestorum

Famuli tuorum

Solve poluti

Labii rearem

Sancte Iohanes 

Bài thánh ca này có đặc điểm: những vần thứ nhất của sáu câu đầu tiên được phổ bằng những âm cao dần thêm một cung sau mỗi câu, riêng câu thứ tư cao hơn câu thứ ba nửa cung. Guido chọn 2  ký tự đầu của sáu vần đầu tiên đó đặt tên cho âm thanh và sáu âm có cao độ  cao dần lần lược được ông đặt tên là Ut, Re, Mi, Fa, Sol, La.

Đến cuối thế kỷ XVI, Anselm xứ Flandre ghép 2 ký tự đầu của câu thứ bảy thành SI để đặt cho âm thứ bảy có cao độ cao hơn âm La 1 cung. 

Năm 1673, trong luận án “Âm nhạc thực hành”  Giovanni Bononcini  (1670-1747) đã đổi tên âm Ut thành Do vì cho rằng âm Ut khó hát vang. Đến thời kỳ này, lối ghi âm của Guido về cơ bản đã giống như ngày nay: các âm có tên gọi và được thể hiện trên năm đường kẻ.

Theo Lịch sử âm nhạc thế giới Tập I – Nguyễn Xinh – Nhạc viện Hà nội 1983

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

LỊCH SỬ CỦA THỂ LOẠI GIAO HƯỞNG

 Tổng quan về giao hưởng Một giao hưởng là gì? Đó là một sáng tác cho khí nhạc có thời lượng dài và hầu hết được viết cho dàn nhạc. Với lịch sử kéo dài hơn 300 năm, ngày nay giao hưởng thường được cho là đỉnh cao của khí nhạc cổ điển. Các tên tuổi Beethoven, Brahms, Mozart, Mahler và Bruckner gần như đồng nghĩa với thể loại này và các tác phẩm họ viết cho giao hưởng không có điểm dừng. Thể loại giao hưởng đã đem đến cho các nhà soạn nhạc vĩ đại này một cấu trúc để sáng tác và vươn xa, và nó cho phép họ giải phóng sự sáng tạo của mình trên thế giới thông qua một số tác phẩm âm nhạc vĩ đại nhất đang hiện hữu. Nguồn gốc của giao hưởng có từ trước thời các nhà soạn nhạc này. Tuy nhiên, các nhà soạn nhạc giao hưởng đầu tiên có ảnh hưởng rất lớn đến các nhà soạn nhạc đã nêu trên. Giao hưởng đầu tiên Những giao hưởng đầu tiên ra đời vào những năm 1730 xung quanh Milan và vùng lân cận vùng Bologna. Trớ trêu thay, giao hưởng này có thể cho thấy phần lớn nguồn gốc của nó dành cho o...

NĂM NHẠC SƯ LÀM THAY ĐỔI DIỆN MẠO CỦA NHẠC CỔ ĐIỂN PHƯƠNG TÂY

Âm nhạc cổ điển phương Tây có một bề dày lịch sử với nhiều thời kỳ khác nhau. Mỗi thời kỳ đều có những nhạc sĩ lớn với đóng góp quan trọng. Họ là những nhà soạn nhạc, nghệ sĩ biểu diễn hay nhà lý luận. Các tác phẩm hay trình độ diễn tấu điêu luyện của họ đã làm thay đổi quan điểm âm nhạc của thính giả cũng như giới chuyên môn. Do đó, nên âm nhạc luôn được làm mới và phát triển không ngừng. Thính giả dễ dàng ghi nhớ tên tuổi những nhà soạn nhạc và nghệ sĩ nhưng ít ai để ý  những người thầy của họ.  Tạp chí âm nhạc BBC đã đề xuất năm người thầy nổi bật nhất lịch sử âm nhạc cổ điển phương Tây. Xin được giới thiệu năm bậc danh sư này cùng các học trò của họ. 1. Simon Sechter (1788-1867) sinh ra ở Friedberg (Frymburk), Bohemia, sau thành một phần của Đế chế Áo. Năm 1804 ông chuyển đến Vienna. Năm 1810, ông bắt đầu dạy piano và hát tại một học viện dành cho học sinh khiếm thị. Năm 1851 Sechter được bổ nhiệm làm giáo sư sáng tác tại Nhạc viện Vienna. S. Sechter có nhiều sinh viên thà...

VÌ SAO GỌI LÀ NHẠC CỔ ĐIỂN?

 Tom Service(BBC)  Nhạc cổ điển là loại nhạc mà dàn nhạc biểu diễn, tứ tấu đàn dây chơi và dàn hợp xướng hát. Nó được phát trên BBC Radio 3 mọi lúc, và nó có trên Mindful Classical Mix mà bạn vừa tải xuống từ BBC Sounds. Nhưng khi BBC bắt đầu một năm chương trình xung quanh Thế kỷ Cổ điển của Chúng ta, Tom Service khám phá một câu hỏi rất đơn giản: nhạc cổ điển là gì? Đây là vấn đề: Tôi không nghĩ thực sự có thứ gọi là nhạc cổ điển.  Đối với một người đã dành phần lớn hai mươi năm qua để viết và nói về nhạc cổ điển, điều đó có vẻ hơi ngớ ngẩn. Nhưng ngay cả những nhà soạn nhạc xác định rõ nhất về "cổ điển" (hãy nghe Bach, Beethoven và Mozart) cũng không biết rằng họ đang viết nhạc cổ điển, vì đơn giản là thuật ngữ đó không tồn tại trong cuộc đời họ. Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng đó là sự thật. Các giá trị, thứ bậc, quy tắc và toàn bộ danh mục "cổ điển" chỉ bắt đầu xuất hiện trong tiếng Anh vào năm 1829. Vì sao? Một sự giải thích có thể là “classicising”( phân loại) mọi th...